Chữa bệnh bằng tâm lý hay còn gọi là “trị liệu tâm lý”
là việc điều trị các rối loạn cảm xúc, hành vi, nhân cách và tâm thần thông qua
giao tiếp dùng ngôn ngữ hay phi ngôn ngữ với người bệnh. Trong thực hành trị
liệu tâm lý có thể bao gồm cả việc chữa trị các rối loạn và giúp gười bệnh cách
thức giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
Tư vấn tâm lý không phải là trị liệu.
Tư vấn là mối quan hệ và hoạt động mang
tính chuyên môn mà trong đó nhà tư vấn giúp đối tượng hiểu và giải quyết việc
điều chỉnh vấn đề, đưa ra lời khuyên, sự đánh giá, hay chỉ dẫn đối tượng cách
đánh giá và kiểm soát bản thân. Trong công tác tư vấn nhà tư vấn thường đưa ra
các phương án để đối tượng lựa chọn phương án hợp lý cho việc quyết định, đánh
giá một vấn đề gì đó.
Trong một số bệnh tâm lý, tư vấn tâm lý
thông thường không mang lại hiệu quả, bởi đối tượng không còn đủ năng lực để cùng với nhà chuyên môn bàn cách thay đổi tình
trạng của bản thân. Trong điều trị bệnh trầm cảm, lo âu, rối loạn ám ảnh
cưỡng bức, rối loạn nhân cách và một số rối loạn tâm thần khác… phải dùng đến
trị liệu. Trị liệu tâm lý kết hợp với điều trị bằng thuốc thuốc mang lại hiệu
quả cao hơn.
Một số liệu pháp tâm lý:
- Phân tâm (phân tích tâm lý): cho rằng người ta mắc bệnh là do
những xung đột giữa những nhu cầu, những mong muốn mang tính bản năng với khả
năng thoả mãn những nhu cầu, mong muốn đó. Người bệnh không ý thức được những
nguyên nhân này, nên nhiệm vụ của nhà trị liệu là bằng nghiệp vụ chuyên môn của
mình phải phát hiện ra những dồn nén, tức là những nguyên nhân gây bệnh. Khi
nguyên nhân được soi sáng trên bình diện ý thức (được giải toả), thì xung đột
sẽ hết, người bệnh sẽ khỏi bệnh.
- Liệu pháp hành vi: không chú trọng
đến nguyên nhân, chỉ tập trung vào điều chỉnh những hành vi lệch lạc. Người
bệnh chỉnh hành vi theo mẫu đúng, có sự hướng dẫn đánh giá của nhà trị liệu và
chế độ thưởng phạt rõ ràng. Người bệnh nhận thức được hành vi cần phải điều
chỉnh như thế nào.
- Liệu pháp nhận thức: cho rằng những ý nghĩ sai lệch và không được tổ chức
(những suy nghĩ này có ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi của người bệnh) là điểm
chung cho tất cả các xáo trộn tâm lý. Việc đánh giá hiện thực và làm giảm những
suy nghĩ này tạo sự tiến bộ về cảm xúc và hành vi. Nhà trị liệu bằng nhiều cách
khác nhau tìm kiếm việc tạo ra những thay đổi nhận thức - thay đổi hệ thống tư
duy và niềm tin của người bệnh - trong trật tự -để cuối cùng đem đến sự thay
đổi trong cảm xúc và hành vi.
Ngoài ra còn có các liệu pháp tâm lý khác dựa
theo sự phối hợp các cách tiếp cận tâm lý (như trị liệu nhận thức hành vi), hay
không dựa theo một các tiếp cận điển hình nào. Các nhà trị liệu có thể học
nhiều trường phái tâm lý khác nhau và họ lựa chọn những hoạt động trị liệu phù
hợp của mỗi trường phái tuỳ theo bối cảnh trị liệu, đặc điểm tâm lý cá nhân
người bệnh.
(Còn nữa)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét